Kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerinde hukuken sağlanan haklar olarak tanımlanan telif hakları ile ilgili olarak “Telif Hakkı Nedir?” başlıklı yazımızda telif hakkının tanımı yapılmış, özellikleri, kaç yıl süreyle korunacağı gibi konular üzerinde durulmuştu. Bu yazımızda da sıkça karşılaştığımız sorulardan biri olan telif haklarının ülkemizde nasıl korunabileceği sorusuna cevap vermeye çabalayacağız.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunan eserler, eserin yaratıldığı andan başlayan doğal bir korumadan yararlanmaktadır. Yani sizin ürettiğiniz bir eserin/ürünün genel olarak herhangi bir kuruma tescil(kayıt) ettirilmesine ya da onaylattırılmasına gerek yoktur.
Ancak eser üzerindeki hakların korunması ve özellikle hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması amacıyla bazı işlemlerin yapılması mümkündür.
Bu işlemlerin başında Telif Hakları Genel Müdürlüğüne yaptırılacak olan isteğe bağlı kayıt-tescil işlemi gelmektedir. Eser sahibinin yani eseri meydana getiren kişi ya da kişilerin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlayan ve isteğe bağlı olarak yapılan bir işlemdir. Tescil zorunlu olmadığından, yapılmadığında hak kaybına neden olmaz; çünkü eser yaratıldığı andan itibaren koruma başlar. Ancak bazı tür eserler zorunlu kayıt-tescil işlemine tabidir. Yazının sonunda bunların listesini, nasıl yapıldığını sorularını da cevapladık.
Şunu unutmamakta fayda var; fikirler, soyut halleriyle tescil edilememekle birlikte ancak somutlaştırılıp şekillendirilmeleri (eser haline getirilmeleri) halinde tescil edilmeleri mümkündür. Yani benim müthiş bir fikrim var, dünyada hiç uygulanmamış inanılmaz bir düşüncem var bunun telif hakkını alabilir miyim sorusunun cevabı ne yazık ki hayır. Salt fikirler eser korumasından yararlanamaz. (Soyut bir fikri ancak belirli şartları taşıması halinde Patent Mevzuatına göre veya gizlilik sözleşmeleri ile koruyabilirsiniz)
Söz konusu isteğe bağlı kayıt-tescil işlemi, hak sahiplerinin haklarının ihlâl edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması amacı taşımaktadır. İsteğe bağlı kayıt tescil işlemleri Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir.
İsteğe bağlı kayıt- tescil başvurusu sonucunda, başvuru sahibine yapılan işleme ilişkin olarak esere, eser sahibine ait bilgileri içeren bir belge tanzim edilerek verilir.
Buna ek olarak telif haklarınızın size ait olduğunu gösterebileceğiniz ikinci bir yol olarak da, kişinin söz konusu eseri kendisinin meydana getirdiğini ve bu eser üzerindeki tüm hakların kendisine ait olduğunu içeren beyanının noter tarafından düzenlenmesi ya da onaylanması mümkündür.
Hangi Eser Türleri Zorunlu Kayıt-Tescil İşlemine Tabidir?
- Müzik eseri içeren yerli ve ithal yapımlar
- Sinema eseri içeren yerli ve ithal yapımlar
- Yerli ve ithal bilgisayar oyunları
Zorunlu Kayıt –Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuruda bulunmak isteyenler kayıt tescil başvuru formları ve sunulması gereken diğer belgeleri içeren başvuru dosyasını incelenmek üzere ilgili meslek birliklerine iletirler. Başvuru sahipleri ilgili meslek birliklerinin incelemesinden geçirilmiş başvuru dosyası ile birlikte İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğüne başvururlar.
Zorunlu Kayıt –Tescil Başvurusu Nereye Yapılır?
Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğüne başvuru yapılmaktadır.
Detaylı bilgi için: http://www.telifhaklari.gov.tr/Zorunlu-KayitTescil
İlgili yazılar:
