Birçok yazılımcı kendi imkanları ile hazırlamış olduğu web tasarımları, mobil uygulamalar, program yazılımları satarak gelir elde etmeye çalışıyor. Bu şekilde elde edilen gelir üzerinden vergi ödenip ödenmeyeceği ise akıllarda soru işareti yaratabilir. Evde masa başında yapılan işin vergisi olup olmadığına yakından bakalım.
Her şeyden önce üç adet ön bilgi vermekte fayda var:
1- Gelir Vergisi Kanunu’nun 1. maddesine göre gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir, gelir ise bir gerçek kişinin bir takvim yılında elde ettiği kazanç ve iratların net tutarıdır.
2- Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde de gelire giren kazanç ve iratlar sıralanmıştır. Bunlar ticari kazançlar, ziraî kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları ve diğer kazanç ve iratlar olarak sayılmıştır.
3- Gelir Vergisi Kanunu bakımından gelir vergisi konusuna giren kazanç ve iratlar sermaye, emek veya sermaye-emek karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğarlar. Sadece sermayeye bağlı olarak doğan gelir unsurları; menkul ve gayrimenkul sermaye iradıdır. Emek mahsulü gelir unsurları ise duruma göre ücret veya serbest meslek kazancıdır. Ticari veya zirai kazançlar ise emek sermaye karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğarlar.
Web tasarımları, mobil uygulamalar, program yazılımları bireysel olarak yapılıyor ise sadece emek mahsulü bir gelirden yani serbest meslek kazancından bahsedilmesi gerekir. Nihayetinde, web sitesi tasarımı mesleki ihtisası gerektirmesi ve emeğe dayalı olması nedeni ile herhangi bir işverene ve işyerine bağlı kalmadan da freelance olarak da yapılabilen bir faaliyettir. Ancak bireyselliğin ötesinde kullanılan ekipmanlar, farklı uzmanlık alanına sahip kişi veya kurumlardan hizmetlerin alınması yapılan faaliyete sermaye karışımına yani elde edilen gelirin ticari kazanç adı altında vergilendirilmesine sebebiyet verecektir.
Yapılan faaliyetin serbest meslek kazancı veya ticari kazanç olarak değerlendirilebilmesi için süreklilik içermesi gerekir. Bu süreklilik sonucunda gelir elde edilip edilmemesi yapılan faaliyetin niteliğine herhangi bir etki yaratmamaktadır. Süreklilik için bilindik anlamda ticari organizasyon donelerini, yani işyeri, depo, sigortalı işçi gibi unsurları aramak yapılan faaliyetin özü ile bağdaşmayacaktır. Günümüzde cepte taşınan telefonlar ve internet bağlantısı dahi bahsi geçen ürünlerin sunulmasına imkan tanımaktadır.
Yapılan faaliyetin süreklilik arz etmediği durumlarda ise arızi kazanç gündeme gelecektir. Arızi kazançlar genel olarak yapılması devamlılık arz etmeyen faaliyetlerden elde edilen gelirlerden oluşmaktadır. Arızi olarak yapılan faaliyet sonucu elde edilen gelirin 2018 yılı için istisna tutarı 27.000,00-TL’dir.
Web tasarımları, mobil uygulamalar, program yazılımları bazen 18 yaşından küçük kişilerce de para karşılığı satılabilir. 18 yaşından küçük olunması vergi ödenmesine engel değildir. Vergi Usul Kanununun 9. maddesinde; “Mükellefiyet ve vergi sorumluluğu için kanuni ehliyet şart değildir.” denilmekte olup, aynı Kanunun 10. maddesinde de “Tüzelkişilerle, küçüklerin ve kısıtlıların, Vakıflar ve cemaatler gibi tüzelkişiliği olmıyan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmıyan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir.” hükmü yer almaktadır.
Kanunun ilgili maddelerine göre 18 yaşından küçük kişilerin vergi mükellefi olması için yasal bir engel bulunmamakla birlikte, ergin oluncaya dek mükellefiyetle ilgili ödevlerinin Kanuni temsilci tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir. Yani 18 yaşından küçüklerin vergisel sorumlulukları bulunmaktadır.
Elde edilecek gelire göre de ödenecek gelir vergisi yüzdeleri farklılaşacaktır. 2018 yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınan tarifeye “Yeni Başlayanlar için Vergilendirme” yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Son olarak 29 yaş altında girişimcilerin şu başlığa bakmasını öneririz: “Genç Girişimciler için 29 Yaş Altı Vergi İstisnası”
