E-ticaret yasasının amacı, yeni işletmelerin sektöre girişinin kolaylaştırılarak haksız rekabetin ve tekelleşmenin önlenmesi ve pazarın dengeli ve sağlıklı büyümesinin sağlanmasıdır. Bu yazımızda 2023 yılında yürürlüğe giren bu yeni yasa ile hayatımıza giren yeni terimlerden ve yasa sonrası e-ticarette nelerin değiştiğinden kısaca bahsedeceğiz.
E-Ticaret Yasası ile Hayatımıza Giren Terimler:
Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı (ETAHS): E-ticaret pazaryerinde yer alan diğer işletmelerin mal ve hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan hizmet sağlayıcı şirketler.
Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcı (ETHS): E-ticaret pazaryerinde veya kendilerine ait web sitesinde kendi ürün ya da hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan işletmelerdir.
Elektronik Ticaret Ortamı: E-ticaret faaliyetlerinin ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı şirketlerin faaliyetlerinin yürütüldüğü internet sitesi, mobil web sitesi ve mobil uygulama gibi platformlar.
Elektronik Ticaret Pazaryeri: Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı şirketlerin hizmetlerini sundukları elektronik ticaret ortamı.
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS): E-Ticaret yasası kapsamında kayıt ve bildirim yapılması amacıyla Bakanlık tarafından oluşturulan bilgi sistemidir. e-ticaret hizmet sağlayıcı ve e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı şirketlerin kayıt altına alınarak e-ticaret verilerinin toplanması ve bu verilerin işlenerek istatistiksel verilerin elde edilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Net İşlem Hacmi: İptal ve iadeler hariç olmak üzere e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı şirketleri tarafından düzenlenen fatura ve fatura yerine geçen belge değerleri toplamını ifade etmektedir.
Yürürlüğe Giren Yasa ile E-Ticarette Neler Değişti?
Lisans Ücreti
E-ticaret pazaryerlerinde gerçekleşen ticaret hacmi üzerinden bir lisans ücreti tahsil edilecektir. Buna göre, net işlem hacmi 10 milyar TL’nin ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 100 binin üzerinde olan e-ticaret işletmeleri faaliyetlerinin devam edebilmesi adına 1 Ocak 2025’e kadar Ticaret Bakanlığından Elektronik Ticaret Lisansı almak ve lisanslarını düzenli olarak yenilemek durumundadır.
Net İşlem Hacmi 10 Milyar TL’nin Üzerinde Olan Aracı Hizmet Sağlayıcı Şirketler için Getirilen Yükümlülükler
- Rekabet ederken alıcılardan elde edilen veriler kullanmamalıdır.
- e-Ticaret hizmet sağlayıcılarının satışlarının ve elde ettiği verilerin bedelsiz taşınmasına izin vermeli, bu veriler ile elde edilen verilere bedelsiz ve etkin erişim sağlanmasına imkan sunmalıdır.
- Net işlem hacmine dahil olan e-ticaret ortamları haricinde kendisine ortamlar arası geçiş sağlamamalı ve bu ortamlarda birbirinin tanıtımını yapmamalıdır.
- Hisse devir ve şirket kuruluşları ile ilgili Ticaret Bakanlığı’na bilgilendirme yapmalıdır.
- Her türlü finansal raporu ve hukuka aykırı olan içerikleri Bakanlığa bildirmelidir.
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetki verilen bağımsız denetim kuruluşlarına denetim raporu sunmalıdır.
- Elektronik ticaret lisansı almalı ve bu lisansı düzenli olarak yenilemelidir.
Net İşlem Hacmi 30 Milyar TL’nin Üzerinde Olan Aracı Hizmet Sağlayıcı Şirketler için Getirilen Yükümlülükler
- Reklam için ayrılan bütçe ve promosyon, kupon, hediye çeki, puan, ödül gibi imkanlar kanun metninde belirlenen oranlara göre yapılmalıdır.
- Ticari ilişkilerini sınırlamamalı, ürün ve hizmetlerini alternatif kanallardan aynı veya farklı fiyatlarla sunmaya ve reklam yapmaya devam etmeli, kimseyi mal veya hizmet sunmaya zorlamamalıdır.
Net İşlem Hacmi 60 Milyar TL’nin Üzerinde Olan Aracı Hizmet Sağlayıcı Şirketler için Getirilen Yükümlülükler
- Kredi kartıyla yapılan kredili ödeme işlemleri ve diğer ödeme işlemleri dışında aracılık hizmeti verdikleri piyasalardaki banka veya şirketlerin kredi işlemleri de dahil olmak üzere sundukları hizmetlerin hiçbirini sunmalarına izin vermemelidir.
- Elektronik para kuruluşları tarafından ihraç edilen elektronik paraların kabulü yapılmamalıdır.
- Pazar yerinde sanal cüzdan gibi ödeme yöntemleri kullanılmamalıdır.
Kargo ve Lojistik Faaliyetlerindeki Sınırlamalar
Yapılan yeni düzenlemelere göre, e-ticaret şirketlerinin hizmet verdikleri pazarda yaptığı satışlar, e-ticaret hizmet sağlayıcısı olarak yaptığı satışlar ve e-ticaret dışındaki satışları hariç eşya taşımacılığı, taşıma işleri organizatörlüğü ve posta hizmet sağlayıcılığı faaliyetlerinde bulunması yasaklanmıştır.
Haksız Rekabet ile İlgili Yapılan Düzenlemeler
Yeni yasa ayrıca e-ticaret sektöründeki haksız rekabeti önlemeyi de amaçlamaktadır. Bu amaçla haksız ticari uygulamalarda bulunan e-ticaret aracıları, her bir uygunsuz e-ticaret sağlayıcısı için 10.000-100.000 lira arasında para cezasına çarptırılacak. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı şirketler tarafından satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması ve e-ticaret hizmet sağlayıcısına zorla kampanyalı ürün veya hizmet satışı yaptırılması karşılığında her bir mağaza için 500 bin TL idari para cezası uygulanacak.
