ScaleUp Nedir?
Son üç yıl içerisinde her yıl %20 ve daha fazla büyümeyi başarabilmiş ve on ve üzeri çalışanı olan şirketler için scaleup şirketler denilmektedir. Kısaca startup şirketlerinin ulaşması gereken ilk hedef olarak tanımlanabilir.
Startup Europe Partnership, bir startup şirketinin scaleup aşamasına geçebilmesi için kuruluş aşamasındaki problemlerden sonra büyümeye ilişkin karşılaşılan ilk zorluğu aşması (crossing the growth chasm) gerektiğini belirtiyor.
Herhangi bir alanda çözülmesi gereken problemlerin olduğunu düşünen bir girişimcinin yaratıcı ve yenilikçi bir fikri uygulamaya geçirmesi sonucunda ortaya bir startup şirketi çıkması muhtemeldir. İşte bu şirketin belirli metrikleri aşması halinde artık scaleup noktasına geldiğini söyleyebiliyoruz.
Aslında bir girişim, iş planı ve iş stratejisi doğrultusunda ilerledikten sonra ne şekilde adlandırıldığının pek bir önemi yok. Ancak yatırım alma sürecinde, startup değerleme yöntemleri önemli olduğu için her sürece ayrı bir isim verilmesi işleri hızlandırıyor.
Scaleup Aşamasına İlişkin Kriterler Nelerdir?
Barclaycard’ın yaptığı bir araştırmaya göre Scaleup şirketlerinde en büyük problemlerin başında başarılı büyümenin ve alınan yatırımların aynı ivme ile sürdürebilme çabası geliyor. Yine aynı çalışmada, startup şirketlerinin scaleup aşamasında olduğuna karar verme noktaları belirtilmiş. Çalışmada yer alan 10 maddelik liste şu şekilde;
- Daha büyük ofise taşınmak,
- Müşteri sayısında hızlı bir artış
- Yeni bir web sitesi açılışı
- Markanın sosyal medyadaki etkisinin artması
- Müşteri deneyimini iyileştirmek
- Global pazarda satışa başlamak
- Daha güvenilir bir ödeme sistemine geçmek
- Finans uzmanı ile çalışmaya başlamak
- İnsan kaynakları uzmanları ile çalışmaya başlamak
- Markanın görünümünü tazelemek
ScaleUp Evresine Dair Kritik Noktalar
Scaleup evresinde, artık şirketleşme gerçeklemiş, pazara sunulan ürün karşılık bulmuştur. Başarısızlık riski, startup evresinden daha az olsa da hala yüksektir.[1] Artık yapılması gereken, şirketin daha iyi yönetimi ve gelecek yatırımlar için çözüm ortakları ile birlikte çalışmaktır.
Bu evrede, bir ara form olan startup süreci başarılı bir şekilde tamamlanarak iş hacminin büyüdüğü bir noktaya ulaşılıyor diyebiliriz. Scaleup evresinde, daha önce tecrübe edilen zorluklardan daha farklı ve sonuçları daha ağır olabilecek problemler ortaya çıkabilir.
Bu noktada, metriklere uygun bir şekilde büyümenin sürdürülebilmesi çok önemlidir[2]. Bu nedenle, kilit çalışan kadrosunun yetenek uzmanlarının yardımıyla genişletilmesi, finansal ve hukuki konularda uzmanlardan destek alınması ve iş planına uygun olarak yeni bir iş stratejisi belirlenmesi şirketi bir sonraki aşamaya taşıyacak adımlar olacaktır.
[1] “Start Up Yatırımcısının El Kitabı”, Kıvılcım Çaylı, Ceres Yayınları, Kasım 2020, s.52
[2] “Scaleup Metrics” https://startupeuropepartnership.eu/scaleupmetrics/
