Önceki yazımızda belirli süreli iş sözleşmelerine yer vermiştik. Bu yazımızda ise merak edilen iş sözleşmesi türlerinden kısmi süreli iş sözleşmelerine değindik.
İş sözleşmeleri Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, tarafların ihtiyaçlarına uygun türde düzenlenebilmektedir. Bu doğrultuda iş sözleşmeleri çalışma süresi ve biçimine tam süreli ve kısmi süreli olarak ayrım göstermektedir.
Tam süreli iş sözleşmesi, bir iş yerinde kanunen veya sözleşme ile belirlenmiş olan çalışmayı konu edinen sözleşmelerdir. Ancak günümüzde kimi sektörlerde tam çalışmaya göre kısmi süreli çalışmanın daha çok tercih edildiği görülmektedir.
İş Kanununun 13. maddesine göre kısmi süreli sözleşmeler; işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir şeklinde tanımlanmıştır. İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6. maddesine göre de; iş yerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışmanın kısmi süreli çalışma olduğu hüküm altına alınmıştır.
Kanun, kısmi süreli çalışmada kanuni çalışma süresini değil, iş yerinin tam emsal süreli emsal işçisinin tabi olduğu çalışma süresini esas almaktadır. Yeri gelmişken belirtmek gerekir ki; tam süreli işçiler bakımından İş Kanununa göre çalışma süresi haftada en çok 45 saat, günlük en çok 11 saattir. Haftalık çalışma süresi 45 saat olarak uygulanan bir iş yerinde işçinin normal haftalık çalışma süresi, tam süreli emsal işçiye göre önemli ölçüde az belirlenmiş olmalıdır ve Yönetmeliğe göre bunun sınırı da “üçte ikisi oranına kadar” ifadesiyle somutlaştırılmıştır.
Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmi süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. Kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir. Emsal işçi ise, iş yerinde aynı veya benzeri işte tam süreli çalıştırılan işçidir. İş yerinde böyle bir işçi bulunmadığı takdirde, o iş kolunda şartlara uygun iş yerinde aynı veya benzer işi üstlenen tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçi esas alınır.
Son olarak, kısmi süreli iş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli olarak yapılabilir.
