Barter Sistemi Nedir?

Kelime anlamı olarak takas anlamına gelmekle beraber, modern finansman yöntemlerinden biri olan Barter ticaret sistemi, aklımıza gelen saf ve ilkel takas işlemlerinden farklı, gelişmiş bir sistemdir.

Alıcı ve satıcının mevcut ekonomik şartlarda en iyi koşullarda pazar bulup, alışverişlerini bu pazarda yapmalarını sağlayan, belirli niteliklere sahip kişi ya da kurumların üye olabildiği ya da sistemden yararlanabildiği bir alışveriş kulübüdür. Üye firmanın satın aldığı mal ve hizmetin bedelini, ürettiği mal ve hizmet ile ödendiği bir finansman yöntemidir.

Kısaca barter, bir firmanın satın aldığı mal ve hizmetin bedelini kendi ürettiği mal veya hizmetle geri ödemesidir. Başka bir deyişle, sahip olunan mal ve hizmete karşılık, ihtiyaç duyulan mal ve hizmetin satın alınması işlemidir.

İşlemleri başından sonuna kadar organizatör konumundaki barter firması yürütür. Yani işlemde alıcı ve satıcı bir araya gelmezler. Çok sayıda alıcı ve satıcının bir arada karşı karşıya geldiği bir geniş pazar olmasının yanı sıra bu alıcı ve satıcıları belli kurallar çerçevesinde ve belli kriterlere göre bir araya toplayan, tarafların karşılıklı ilişkilerine düzenleme getiren, haklarını ve sorumluluklarını belirleyen bir sistemdir.

Barter sistemi ile satış yapan firma ürününün bedeli kadar barter sisteminden alacaklı olur ve alacağını sistemden mal veya hizmet satın alarak tahsil eder. Bir örnekle izah edelim iki şirketten birinin demire diğerinin ise çimentoya ihtiyacı var. Ve bu şirketlerin birinin elinde ihtiyaç fazlası çimento ve diğerinin elinde ise demir var. İhtiyaçlarının farkında olan bu iki şirket karşılıklı anlaşarak çimento ve demiri değişiyor. İşte, barter sisteminin temelinde de bu yatıyor.

Genellikle ülkelerde ekonomik kriz gibi etkenlerle piyasada nakit sıkıntısına yol açılınca, barter sisteminin popülerleştiği görülmektedir. Yani piyasada nakit yoksa takas işlemleri başlamaktadır.

Barter Sisteminin Avantajları

Barter kendi başına büyük bir pazar olma özelliğinden dolayı firmalara stoklarını eritme, atıl kapasitelerini satışa çevirme imkânı sunar. Barter Sistemi ile ürün satın alan firma nakit ödeme yapmayarak, nakit tasarruf sağlar. İhtiyaçlarını Barter ortak pazarından karşılayarak borçlanan firma öncelikle stoktaki ürünlerini pazara sunarak geri ödeme yapar. Böylelikle hem stok maliyetinden kurtulur, hem de aynı oranda cirosunu artırarak kâr eder. Stoklardaki ürün, ek hiçbir gider olmaksızın (telefon, personel, tanıtım-reklam, vb.) barter sistemi ile satıldığından normal satışlara oranla daha yüksek bir kâr marjı gerçekleşmektedir. Firmaların satışlarını arttırır, onların yeni müşteriler kazanmasını sağlar. Üyeler tahsilat riski olmadan ticaret yaparlar. Firmalar bir sene boyunca ürünlerinin ücretsiz reklam ve tanıtımını yaparlar.

Son olarak, barter uygulamasında mal ve hizmet arz eden firma, satış anlaşması yapılmasından önce alıcı firmanın Barter hesabını fatura bedeli kadar bloke ettirebilmekte ve ödemeyi riskten arındırabilmektedir. Bir diğer avantaj ise tahsil süresinin kısalmasıdır. Satış yapan firma sisteme arz edilmiş bulunan diğer mal ve hizmetlerden alarak alacağını anında tahsil edebilmektedir.