Bilişim HukukuHukuk

Yazılımlarda Fikri Hakların Devri

Yazılım sözleşmelerinde fikri hakların devri işlemi nasıl olmalıdır?

Yazılım sözleşmelerinde fikri hakların devri nasıl olduğu konusunu okumadan önce bu sözleşmelerinin ne olduğuna ilişkin yazımıza bakmanızda fayda var.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre eser sahibinin hakları manevi ve mali haklar olarak iki ana başlığa ayrılmaktadır. Mali haklar adından anlaşılabileceği gibi eser sahibinin eser üzerinde bulunan ekonomik hak ve yetkileridir. Bunlar; eseri işleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil hakkı ve umama iletim haklarıdır. Bu hakları kullanma yetkisi doğrudan ve yalnızca eser sahibine aittir. Hukuki uyuşmazlıklar genellikle eser üzerindeki mali haklara ilişkin olmaktadır.

Mali hakların devri konusu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 48. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre mali hakları devreden, sözleşmeyle, bu hakların kullanılmasını süre, yer ve içerik bakımından sınırlandırabilir. Karşılıklı veya karşılıksız olarak devredilebilmektedir.

Mali haklar tamamen devredilebileceği gibi, kısmen de devredilebilir ve hatta bu hakların her biri farklı kişilere devredilebilir.

Ürün henüz meydana gelmemişse, sonradan meydana gelecek eser üzerindeki mali haklara ilişkin taahhüt işlemi yapılabilir. Ancak eser henüz tamamlanmadan tasarruf işlemine konu olamaz. Örnek vermek gerekirse, eser üzerindeki çoğaltma hakkı henüz program hazırlanmadan sözleşmeyle devredilebileceği belirlenebilir ancak tamamlanmamış bir eserin hakkı devredilemez.

Peki, Bu Devir İşlemi Nasıl Olmalıdır?

Yazılım imal edenin fikri haklarının devri meselesi uygulamada tartışmalı bir konudur.

Yazılım, iş sahibine, kullanabileceği ve yararlanabileceği şekilde devredilmelidir. Farklı bir deyişle, programı imal eden yazılımcı, programı devrederken, fikri haklara konu olan birtakım programa ilişkin mali hakları da devretmelidir. Bu haklar özellikle iş sahibinin programı kullanabilmesi ve ondan yararlanabilmesi için gerekli olan haklardır.

Program teslim edilirken üzerindeki fikri hakların hangi kapsamda ve hangilerinin devredileceği taraflar arasında sözleşme ile kararlaştırılabilir.

Sözleşmede bu belirlenirken hukuki ilişkinin kendine özgü özellikleri ve tarafların menfaat durumu dikkate alınmalıdır. Mesela imal edilen bir bilgisayar oyununun piyasaya sürüleceği açıktır. Bu durumda imal eden yalnızca kullanma hakkını değil bundan daha geniş hakları devretmesi gerekmektedir. Ancak piyasaya sürülmeyecek bir yazılımda iş sahibine kullanım hakkının verilmesi yeterli olabilecektir.

Taraflar kaynak kodun iş sahibine devredileceği konusunda anlaşmışlarsa imal edenin iş sahibine yazılımı değiştirme yetkisi tanıdığı anlamına geleceği kabul edilmektedir. Ayrıca, iş sahibine kaynak kod tamamen ve şartsız devredilmişse, iş sahibi yazılımı başkalarına da devredebileceği değerlendirmesinde bulunulmaktadır.

Özetle; sözleşmenin amacı çerçevesinde değerlendirildiğinde, iş sahibine, programı kullanabilmesi için ve programdan yararlanabilmesi için belirli fikri hakların da devredilmesi gerekmektedir. Sözleşmenin gerçekleşmesi açısından iş sahibinin beklenen menfaatine uygun olarak programını kullanması için gerekli olan asgari fikri hakların devredilmesi gerekmektedir.

 

Etiketler

Benzer Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ayrıca Kontrol Edin
Kapalı
Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı