Hukukumuzda internet ortamını doğrudan ve dolaylı olarak düzenleyen çok sayıda mevzuat hükmünden bahsedilebilir. Ancak ülkemizde doğrudan internet ortamını düzenleyen yasa 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’dur.
Bu kanun internet ortamını hukuksal olarak tanımlamakta, ilgili tarafların sorumluluk ve yükümlülüklerini, görevli ve yetkili kurumları belirlemekte ve önleyici hükümler düzenlemektedir.
Kanunun amaç ve kapsamına bakıldığında; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları ile internet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Erişim engellemesi ile ilgili olarak Kanunda yer alan hükümler belirli ayrımlara tabii tutulmuştur. Kanun kimi suçları açıkça yazmış kimi suçları ise genel başlıklar halinde düzenlemiştir. Biz de sitemizde bu sistematiğe uyup öncelikli olarak bu başlıkta açıkça sayılan suçlara değinip “Erişim Engellemesi Kararı Verilebilecek Durumlar” başlıklı yazımızda ise diğer erişim engellenmesi kararı verilebilecek durumlara değindik. Okuyucu dostu olması açısından ayırmaya karar verdiğimiz ikinci başlığa göz atmayı unutmayınız.
Kısaca İnternet Kanunu olarak adlandırdığımız 5651 sayılı Kanun ile internet ortamında yapılan ve içeriği aşağıda sayılan suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilebiliyor. Kanunda açıkça sayılan suçlar şunlardır:
İlgili yayının intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, sağlık için tehlikeli madde temini, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama, Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında kanunda yer alan suçlarından birini oluşturması halinde web sitesinin engellenmesi kararı verilecektir.
Mahkemece verilecek erişimin engellenmesi kararları bir koruma tedbiridir ve bu koruma tedbiri niteliğindeki kararlara itiraz mümkündür. Ayrıca, erişimin engellemesi kararına uyulmaması durumunda yer sağlayıcılarına ya da erişim sağlayıcılarına adli ve idari para cezası verilebilmektedir.
Son olarak, şans oyunu tertip etme hak ve yetkisine sahip kurumlar ve kuruluşlar kendi görev alanına giren suçların internet ortamında işlendiğini tespit etmeleri hâlinde, bu yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesi kararı alabilirler. Burada adli makamlar değil Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu erişimi engelleme yetkisine sahiptir.
Kanunda açıkça sayılan suçlara ek olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek durumlar, kişilik haklarının ihlali nedeniyle içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi ve özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi durumları da düzenlenmiştir. Erişimin engellemesine ilişkin diğer durumlar için tıklayınız.
